Nieuwe gorillaleider in Apenheul

Binnen enkele weken verhuist gorillaman Banjoko vanuit de Franse dierentuin ZooParc de Beauval naar het Apeldoornse apenpark Apenheul.

Hij wordt de opvolger van de huidige gorillaleider Bao Bao die met pensioen gaat. De 16-jarige zilverrug, zoals een mannelijke gorillaleider wordt genoemd, komt naar verwachting half december aan. Een bijzondere gebeurtenis: in de 52 jaar dat Apenheul bestaat, is het pas de vierde keer dat een volwassen gorillaman bij de gorillagroep wordt geïntroduceerd.

Sinds 2018 leidt Bao Bao de vijfkoppige groep gorilla’s, bestaande uit vier vrouwen en zijn zoon Kiango uit 2021. Daarnaast leven twee dieren op een apart eiland in het park. Bao Bao is op leeftijd (38 jaar) en kampt al langer met gezondheidsproblemen. Om hem meer rust te geven zocht het park naar een opvolger. Door het Europese populatiemanagementprogramma voor laaglandgorilla’s (EEP) is een aantal gorillamannen voorgesteld, die op basis van hun genen, leeftijd en gedrag een goede match vormen met de aanwezige vrouwelijke gorilla’s in Apenheul.

Thomas Bionda, Zoölogisch Manager bij Stichting Apenheul en vice-coördinator van het populatiemanagementprogramma voor gorilla’s, vertelt hoe de zoektocht in zijn werk ging: “Met gorilla’s in het wild gaat het helaas niet goed en de soort is ‘kritiek bedreigd’. Daarom is het belangrijk dat dierenparken een gezonde populatie gorilla’s houden die, naast de educatieve rol die ze vervullen, dient als reservepopulatie voor de dieren in het wild. Daar ziet het EEP op toe. Na het advies vanuit het EEP reisden onze curator en een ervaren gorillaverzorger af naar twee Franse dierentuinen om de voorgestelde gorilla’s te bezoeken. Uiteindelijk is de keuze op Banjoko gevallen.”

Banjoko is opgegroeid in een sociale groep, heeft de leiderschapskwaliteiten van zijn vader kunnen afkijken en heeft dankzij zijn broertje ook geleerd met jonge dieren om te gaan. De afgelopen tien jaar leefde hij in een bachelorgroep, bestaande uit vier jonge gorillamannen, waarvan hij de leider was. Nu Banjoko bijna zeventien jaar is, is het tijd voor de volgende stap: voor het eerst leider worden van een eigen groep met vrouwelijke gorilla’s.

Banjoko wordt over enkele weken verwacht in Apenheul. Na zijn aankomst wordt hij stapsgewijs geïntroduceerd bij de individuen. Ook Bao Bao blijft in Apenheul, maar hij wordt met een aantal gorilla’s uit zijn groep, waaronder zijn zoon Kiango, op een apart eiland geplaatst. Daar kan hij in alle rust leven, terwijl de jonge Banjoko de andere groep gorilla’s leidt. Bezoekers kunnen straks dus twee gorillagroepen in Apenheul bezoeken.

Met de komst en introductie van deze nieuwe leider breekt voor de dierverzorgers een spannende periode aan. Niet alleen is het afwachten hoe Banjoko zich de rol als zilverrug eigen maakt, maar ook hoe de andere gorilla’s op hem reageren. Tegelijkertijd betekent dit een grote verandering voor Bao Bao, die naar een ander eiland verhuist. Deze ontwikkelingen vinden plaats in de winter, wanneer het park alleen op afspraak geopend is voor zakelijke bijeenkomsten. Apenheul houdt geïnteresseerden op de hoogte via apenheul.nl en haar social media kanalen. Vrijdag 22 maart 2024 opent het park haar deuren weer en vanaf dan kunnen bezoekers de nieuwe zilverrug Banjoko ontmoeten.

In het wild

Gorilla’s worden in het wild ernstig bedreigd. Met populatiemanagementprogramma’s houden dierentuinen gezonde groepen gorilla’s in stand. Thomas: “Apenheul heeft als missie om liefde voor dieren en natuur bij bezoekers te stimuleren. Wij zien de gorilla’s als de ambassadeurs voor hun soortgenoten in het wild. Door bezoekers meer over de gorilla’s te leren, hopen we bij te dragen aan bewustzijn om zuinig te zijn op deze aarde, zodat deze prachtige diersoort in het wild behouden blijft.”

Niet alleen in Apeldoorn zet het apenpark zich hiervoor in, maar ook wereldwijd via het Apenheul Natuurbehoudfonds (ANF). ANF-directeur Iris de Winter: “Wij ondersteunen een onderzoeksproject naar Westelijke laaglandgorilla’s in Congo. Ons onderzoek richt zich op het vergroten van onze kennis over de genetische diversiteit en gezondheid van deze ernstig bedreigde diersoort. Het belang van dit onderzoek gaat verder dan de wetenschap; het speelt een essentiële rol in de bescherming van de gorillapopulatie tegen stroperij. De voortdurende aanwezigheid van onderzoekers werkt als een afschrikmiddel voor stropers. De recente groei van de laaglandgorillapopulatie in dit gebied, ondanks de afname elders, onderstreept het belang van lange-termijnstudies en natuurbescherming.”