Ieder jaar op 16 augustus is het Rollercoaster Day! Overal in de wereld viert men die dag het bestaan van achtbanen. Ook Europa-Park, een van de parken in Europa met de meeste achtbanen, organiseert dan acties rondom deze snelle attracties. Maar eerst tien wetenswaardigheden over achtbanen:
Het eerste achtbaan-idee stamt uit Rusland. Van verhalen en tekeningen weten we dat daar in de 16e en 17e eeuw houten stellages gebouwd werden waar men als het gesneeuwd had met een slee van af gleed. Later kwamen er wieltjes onder want men wilde ook kunnen glijden als het niet gesneeuwd had. In sommige landen heten achtbanen nog steeds ‘montagnes russes’ (Russische bergen).
De naam achtbaan is pas in 1880 ontstaan. In dat jaar vroeg ene F.A. Schwarz uit Duitsland patent aan voor zijn idee van een achtbaan in de vorm van een acht.
Waarom vieren we Rollercoaster Day ieder jaar op 16 augustus? Op deze dag in 1898 ontving de ontwerper van de eerste achtbaan met een looping een patent.
Een looping in een achtbaan is nooit rond, maar eerder druppelvormig. Bij het verlaten van een perfect ronde looping zouden er te veel g-krachten op de inzittenden komen en dat leidde in het verleden tot ongelukken.
G-krachten maken een achtbaan spannend. Er zijn positieve, negatieve en zijwaartse g-krachten. Bij positieve word je in je stoeltje gedrukt. Dat gebeurt bij versnellingen. Bij negatieve g-krachten lijkt het alsof je loskomt van je stoel, bijvoorbeeld als het treintje over een heuvel rijdt. De term g-krachten komt overigens van het Engelse woord ‘gravity’ (zwaartekracht).
Twee artsen uit de USA hebben in 2018 ontdekt dat kleine nierstenen kunnen loslaten bij het rijden in een achtbaan. Het tweetal werd beloond met de ‘Ig-Nobelprijs’ van de medische faculteit van de universiteit van Harvard. De prijs wordt uitgereikt aan onderzoeken die mensen eerst aan het lachen brengen maar daarna tot nadenken aanzetten.
Op dit moment zijn er in de verschillende parken op de wereld 5.741 rollercoasters operationeel. Het merendeel (5555 stuks) is van staal. Op de site rcdb.com is het overzicht te vinden.
In de 10 best bezochte attractieparken in Europa heeft men per park gemiddeld 6 achtbanen. Europa-Park in Duitsland heeft het dubbele aantal: 12 stuks! In 2024 staat de teller daar op 14. Tel je dan de lengtes van de banen bij elkaar op dan is dat zo’n 10 kilometer. Er staan hier zoveel achtbanen omdat dit park de showroom is van moederbedrijf Mack Rides. Dit bedrijf is een van de vijf grootste achtbaanleveranciers ter wereld.
Achtbaanfans maken er een sport van om zo veel mogelijk achtbanen te beleven. Zij reizen de hele wereld over en houden de scores bij op websites en apps. Ene George uit het Verenigd Koninkrijk heeft er al meer dan 3.100 op zijn naam staan.
Tegenwoordig kun je achtbanen ook met een VR-bril op doen. Tijdens zo’n ‘coastiality’-rit zorgt de film die aan de binnenzijde van een bril te zien is, dat je je in een andere wereld waant, terwijl je tegelijkertijd onderhevig bent aan G-krachten, wind en de bewegingen van de rijdende achtbaan. Europa-Park is de grondlegger van ‘coastiality’ en had de première al in 2015.
Ter gelegenheid van Rollercoaster Day organiseert Europa-Park een prijsvraag op Facebook (@europaparkNL) waarmee tickets voor het park te winnen zijn. Kinderen die een spreekbeurt over achtbanen willen houden kunnen een pakket aanvragen via benelux@europapark.de In dit pakket wordt de geschiedenis van achtbanen beschreven, maar ook worden de verschillende soorten achtbanen toegelicht evenals de diverse onderdelen en veiligheidssystemen. Het pakket is bedoeld voor kinderen van 10-15 jaar.