Wat heeft tsarina Catherina de Grote te maken met achtbanen? Halverwege de achttiende eeuw was zij het die opdracht gaf om wieltjes aan te brengen onder de sledes waarmee de Russische high society van stellages roetsjte. Ze heeft waarschijnlijk nooit kunnen bedenken dat ze hiermee de kiem legde voor een bijzonder type attracties. Later is men achtbanen met rails gaan bouwen en werd op 16 augustus 1898 de eerste loopingachtbaan gepatenteerd. Fans over de hele wereld vieren daarom ieder jaar op 16 augustus Rollercoaster Day. Ook Europa-Park, met 14 achtbanen een van de parken in Europa met de meeste achtbanen, organiseert enkele acties rondom deze snelle attracties. Zo zijn op Facebook parktickets met VIP-toegang tot de nieuwste achtbaan te winnen en kunnen kinderen van 10 t/m 15 jaar een speciaal spreekbeurtpakket over achtbanen aanvragen.
In Europa-Park, het grootste attractiepark van Duitsland staan maar liefst 14 achtbanen. Er staan hier zoveel achtbanen omdat dit park de showroom is van moederbedrijf Mack Rides. Dit bedrijf is een van de vijf grootste achtbaanleveranciers ter wereld. Opgericht in 1780 maakte men eerst postkoetsen en platte karren, later wagens voor kermissen en circussen. In 1921 bouwt de familie Mack haar eerste houten achtbaan en in 1951 de eerste houten bobbaan. In 1975 opent deze familie de deuren van Europa-Park. Dit is nu het op één na best bezochte park van Europa, waar nog steeds andere parken komen kijken en kunnen beslissen een product van Mack Rides aan te schaffen. Intussen staan ook in verschillende parken in Nederland (o.a. Efteling, Toverland, Walibi Holland) en België (o.a. Plopsaland de Panne, Walibi Belgium, Bobbejaanland) achtbanen en attracties van de firma Mack.
De mondiale attractieparkbranche keek dit jaar uit naar het nieuwste type achtbaan van Mack Rides; de Stryker-coaster. Afgelopen april opende deze onder de naam ‘Voltron Nevera’ in Europa-Park. Deze multi launch-coaster zet inderdaad nieuwe standaarden. De innovatieve achtbaan vestigt daarnaast diverse nieuwe records. Het is bijvoorbeeld de langste lanceerachtbaan in Europa en heeft de steilste lancering ter wereld (105 graden). Bezoekers worden onder andere vier keer gelanceerd (waaronder één keer verticaal en één keer achterwaarts) met een snelheid tot 100 km/u, gaan zeven keer over de kop en voelen zich gewichtloos op ruim dertig meter hoogte, gedurende ruim twee seconden.
Europa-Park beschikt niet alleen over 14 achtbanen, maar ook over zo’n 100 andere attracties. Daarnaast staat er elke dag 24 uur show op het programma. Het attractiepark is door de vakpers en experts al 8 jaar op rij uitgeroepen tot beste park ter wereld.
Ter gelegenheid van Rollercoaster Day organiseert Europa-Park op de dag zelf een prijsvraag op Facebook (@europaparkNL) waarmee tickets voor het park te winnen zijn plus VIP-tickets voor de nieuwe achtbaan ‘Voltron Nevera’. Kinderen die een spreekbeurt over achtbanen willen houden kunnen een pakket aanvragen via benelux@europapark.de In dit pakket wordt de geschiedenis van achtbanen beschreven, maar ook de verschillende soorten achtbanen toegelicht evenals de diverse onderdelen en veiligheidssystemen. Het pakket is bedoeld voor kinderen van 10-15 jaar.
Tien weetjes over achtbanen:
1 Het eerste achtbaan-idee stamt uit Rusland. Van verhalen en tekeningen weten we dat daar in de 16e en 17e eeuw houten stellages gebouwd werden waar men als het gesneeuwd had met een slee van af gleed. Later kwamen er wieltjes onder want men wilde ook kunnen glijden als het niet gesneeuwd had. In sommige landen heten achtbanen nog steeds ‘montagnes russes’ (Russische bergen).
2 De naam ‘achtbaan’ is pas in 1880 ontstaan. In dat jaar vroeg ene F.A. Schwarz uit Duitsland patent aan voor zijn idee van een achtbaan in de vorm van een acht.
3 Waarom vieren we Rollercoaster Day ieder jaar op 16 augustus? Op deze dag in 1898 ontving de ontwerper van de eerste achtbaan met een looping een patent.
4 Een looping in een achtbaan is nooit rond, maar eerder druppelvormig. Bij het verlaten van een perfect ronde looping zouden er te veel g-krachten op de inzittenden van het treintje komen en dat leidde in het verleden tot ongelukken.
5 5.G-krachten maken een achtbaan spannend. Er zijn positieve, negatieve en zijwaartse g-krachten. Bij positieve word je in je stoeltje gedrukt. Dat gebeurt bij versnellingen. Bij negatieve g-krachten lijkt het alsof je loskomt van je stoel, bijvoorbeeld als het treintje over een heuvel gaat. De term g-krachten komt overigens van het Engelse woord ‘gravity’ (zwaartekracht).
6 Twee artsen uit de USA hebben in 2018 ontdekt dat kleine nierstenen kunnen loslaten bij het rijden in een achtbaan. Het tweetal werd beloond met de ‘Ig-Nobelprijs’ van de medische faculteit van de universiteit van Harvard. De prijs wordt uitgereikt aan onderzoeken die mensen eerst aan het lachen brengen maar daarna tot nadenken aanzetten.
7 Op dit moment zijn er in de parken wereldwijd 5.874 rollercoasters operationeel. Het merendeel (5.692 stuks) is van staal. Op de site rcdb.com is het overzicht te vinden.
8 In de 10 best bezochte attractieparken van Europa heeft men per park gemiddeld 6 achtbanen. Europa-Park in Duitsland heeft meer dan het dubbele aantal: 14 stuks! Tel je hier de lengtes van de banen bij elkaar op dan is dat zo’n 10 kilometer. Er staan hier zoveel achtbanen omdat dit park de showroom is van moederbedrijf Mack Rides. Dit bedrijf is een van de vijf grootste achtbaanleveranciers ter wereld.
9 Achtbaanfans maken er een sport van om zo veel mogelijk achtbanen te beleven. Zij reizen de hele wereld over en houden de scores bij op websites en apps. Ene George uit het Verenigd Koninkrijk heeft er al meer dan 3.210 op zijn naam staan. (bron: coaster-count.com)
10 Tegenwoordig kun je achtbanen ook met een VR-bril doen. Tijdens zo’n ‘coastiality’-rit zorgt de film die aan de binnenzijde van een bril te zien is, dat je je in een andere wereld waant, terwijl je tegelijkertijd onderhevig bent aan G-krachten, wind en de bewegingen van het rijdende treintje. Europa-Park is de grondlegger van ‘coastiality’ en had de première al in 2015.
Een overzicht van de 14 achtbanen van Europa-Park:
Silver Star: megacoaster, 73 meter hoog, max. 4 G, max.
snelheid 130 km/u
Eurosat CanCan Coaster: indoor, 45 meter hoog, max. 4 G, max. snelheid 60 km/u*
Euro-Mir: spinning coaster, 28 meter hoog, max. 4 G, max. snelheid 80 km/u
blue fire Megacoaster: launch coaster, 38 meter hoog, max. 3,8 G, max. snelheid 100 km/u (van 0 naar 100 in 2,5 seconde)
WODAN Timburcoaster: houten achtbaan: 40 meter hoog, max. 3,5 G, max. snelheid 100 km/u
Atlantica Supersplash: waterachtbaan, 30 meter hoog, max. snelheid 80 km/u
Poseidon: waterachtbaan, 23 meter hoog, max. 3 G, max. snelheid 70 km/u
Alpenexpress Enzian: powered coaster/mijntrein, max. snelheid 45 km/u*
Schweizer Bobbahn: bobbaan, 20 meter hoog, max. 3 G, max. snelheid 50 km/u
Matterhorn Blitz: wilde muis, 16 meter hoog, max. snelheid 60 km/u
Pegasus: Youngstar achtbaan, 13 meter hoog, max. snelheid 65 km/u
ARTHUR: inverted powered coaster, max. snelheid 30 km/u
Ba-a-a-express: kinderachtbaan, max. snelheid 10 km/u
Voltron Nevera: multi launch-coaster, 32,5 meter hoog, 4 G, max. snelheid 100 km/u
* Tegenwoordig kan men de Alpenexpress en Eurosat CanCan Coaster ook als virtual reality-rit beleven. Tijdens zo’n ‘coastiality’-rit zorgt de film die aan de binnenzijde van een virtual reality-bril te zien is, dat de rijder zich in een andere wereld waant, terwijl men tegelijkertijd onderhevig is aan G-krachten, wind en de bewegingen van de rijdende achtbaan-trein.
